Na wzgórzach Los Angeles, na 44 ha terenu znajduje się największe na świecie muzeum sztuki stworzone przez fundację Getty Trust. Fundacja ta, powołana została do życia przez J. Paula Getty’ego – milionera z branży naftowej, który za życia interesował się sztuką, wzbogacał swoją kolekcję, po śmierci większość majątku przekazał stworzonej przez siebie fundacji.
Centrum Getty’ego to jedna z bardziej znanych i renomowanych placówek kulturalno-informacyjnych w USA. Posiada bardzo rozbudowany program, łączy sprawy naukowe, dydaktyczne, ekspozycyjne, daje także możliwość organizowania koncertów, instalacji, happeningów.
fot. Ogród Centralny.
Budynki i ogrody Centrum zajmują ok. 10 ha i otoczone są zielenią. Cały kompleks znajduje się na wzgórzach skąd podziwiać można rozległe widoki na Pacyfik, góry Santa Monica i Los Angeles.
fot. Nietypowa fontanna na dziedzińcu muzealnym. Tłem kompozycji jest płytki basen, olbrzymie głazy symbolizują geologiczną historię Kalifornii.
Architekt Richard Meier zaprojektował Centrum jako szereg oddzielnych budynków, sprawiających wrażenie państwa-miasta z czasów starożytnych. Podzielił je na trzy niezależne grupy: część administracyjną, część muzealną ze stałą i zmienną ekspozycją oraz część badawczo- naukową. W centrum założenia znajduje się muzeum, którego kompozycja oparta jest na zasadzie rzymskiego atrium, otoczonego pięcioma pawilonami wystawienniczymi w kształcie sześcianów. W każdym z nich znajduje się dwukondygnacyjne galerie. Na placu krzyżują się wszystkie drogi częściowo przebiegające również pod jego płytą. Dominującym kolorem jest biel i jej odcienie. Elewacje budynków pokryte są trawertynem, pochodzącym z włoskich kamieniołomów – Bagni di Tivili – tych samych, z których Rzymianie wydobywali kamień do budowy Coloseum, fontanny di Trevi i kolumnady Bazyliki Świętego Piotra.
fot. Cypel kaktusowy- najbardziej wysunięty na południe ogród zaprojektowany w formie abstrakcyjnej pustyni.
Między budynkami Richard Meier utworzył niezwykłe przestrzenie – różnorodne pod względem charakteru i skali dziedzińce, amfiteatr, publiczne i intymne ogrody, współczesne wirydarze oraz cały szereg tarasów widokowych.
fot. Schody prowadzące do Muzeum.
Przy budowie Centrum pracowało kilku architektów krajobrazu, dzięki temu ogrody są bardzo różnorodne. Można odnaleźć tam zarówno modernistyczne, otwarte na dalekie widoki tarasy, jak i intymne pełne koloru ogrodowe „pokoje”, dziedzińce i zaułki.
fot. Taras kawiarni.
Największe na zwiedzających wrażenie robi chyba jednak Ogród Centralny, stworzony przez Roberta Irwina – zielony amfiteatr z basenem, w którym „pływa” labirynt z azalii. W pobliżu wody znajdują się także imponujące metalowe rzeźby przedstawiające drzewa, porośnięte szkarłatną bugenwillą. Jak przystało na obiekt sztuki, barwy są tu dobrane z iście malarską intuicją. Przez Ogród Centralny płynie malowniczy potok, któremu towarzyszą dwie ścieżki, jedna- równoległa oraz druga- biegnąca zygzakiem i kilkakrotnie przecinające strumień wody. Pomiędzy każdym skrzyżowaniem na dnie koryta potoku umieszczone zostały kamienne głazy przywiezione ze stanów Montana i Południowa Dakota. Ułożono je w ten sposób, by dźwięk spływającej pomiędzy nimi wody – od cichego szmeru do huku spadającego z 15- metrowej wysokości wodospadu – zagłuszał wszystkie inne odgłosy, stając się swojego rodzaju rzeźbą dźwiękową.
W Centrum można zwiedzać galerie (wstęp wolny) i bez większych ograniczeń spacerować po wspaniałych ogrodach. Zgodnie z założeniem ich głównego projektanta Roberta Irwina są one przeznaczone do użytku publiczności. Wolno tu nawet odpocząć na trawie, a restauracje, kawiarnie i bary szybkiej obsługi mają zapewnić warunki komfortowego pobytu i zachęcać do powrotu.
Źródła:
- http://portalwiedzy.onet.pl
- http://rynek-sztuki.pl
-„Ogrody, ogródki, zieleńce” nr 11 listopad 2000 r.
- http://wiadomosci.wp.pl
- en.wikipedia.org
- academic.reed.edu
mgr.inż.arch.kraj. Karolina Turbaczewska-Jędrzejczak
Pracownia projektowa Botanica
www.botanica.net.pl
Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.">Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Absolwentka Akademii Rolniczej w Szczecinie oraz studium dekoracji wnętrz i grafiki komputerowej. Projektuje zarówno ogrody przydomowe jak i zieleń miejską. W obrębie jej szczególnych zainteresowań znajduje się poprawa warunków życia ludzi za pomocą zieleni, stara się robić to projektując podwórka w starych kamienicach, gdzie roślin brakuje najbardziej.
